Γάυδος

Η φύση και η πανάρχαια Ιστορία μας καλούν στο νησί της Καλυψώς. Λαγκαδιές κατάφυτες από πανύψηλα πεύκα, πυκνόφυτα δάση από αιωνόβια κέδρα, όρμοι με πεντακάθαρες αμμουδιές, γαλανή θάλασσα, παραδοσιακά σπίτια και όλα αυτά της πρόσχαρης Γαυδιώτικης ψυχής, συνθέτουν την εικόνα και την ομορφιά της Γαύδου.

Το νησί είναι γνωστό από τα προϊστορικά χρόνια, που περιγράφεται στα κείμενα της Οδύσσειας. Μυθολογείται ότι τα άγρια κύματα έφεραν τον Οδυσσέα στο νησί της θεάς-νύμφης Καλυψώς, που δεν είναι άλλο από τη σημερινή Γαύδο, και που τον κράτησε πολλά χρόνια. Το νησί κατοικείται στους νεολιθικούς χρόνους και Ιστορικούς. Υπολλείματα Μινωϊκού πολιτισμού και Ελληνικής, Ρωμαϊκής, Βυζαντινής περιόδου έχουν βρεθεί στο νησί.

Κατά την πορεία της Ιστορίας του το νησί πήρε πολλά ονόματα, ονομάστηκε ΩΓΥΓΙΑ επί Ομήρου, μετενομάσθηκε σε ΚΛΑΥΔΗ επί των περιπετειών του Αποστόλου Παύλου, επί Τουρκοκρατίας ονομάσθηκε ΓΟΤΖΟ και τελευταία ο αυτοκράτορας Λέων ΣΤ΄ ο Σοφός ονόμασε το νησί με το σημερινό του όνομα ΓΑΥΔΟΣ.



Στην περιοχή Ερρικιάς υπήρχε μια σπηλιά που είχε κολώνες από μάρμαρο, κρεβάτια κι αύτά από μάρμαρο και γύρω-γύρω υπήρχε μια κληματαριά σκαλιστή πάνω σε μάρμαρο. Κι αυτή η σπηλιά ήταν το βασίλειο της Καλυψώς. Άλλοι πάλι τοποθετούν το Βασίλειό της στην περιοχή Λαυρακα, που εκεί έχουν εντοπισθεί πολλά αρχαιολογικά ευρύματα, θολωτοί, λαξευτοί τάφοι και από την αρχαιολογική υπηρεσία έχει χαρακτηρισθεί αρχαιολογικός χώρος.
Όπως προαναφέραμε για τά διάφορα ονόματα που πήρε στην πορεία του το νησί, από Ωγυγία ονομάστηκε την εποχή της Ρωμαϊκής κυριαρχίας στην Κρήτη σε ΚΛΑΥΔΗ για να τιμήσουν τον αρμοστή που διοικούσε το νησί Μάρκο Ορβύλιο Κλαύδο. Με αυτό το όνομα την αναφέρει και ο Απόστολος Παύλος το 64 μ.Χ. στις περιπέτειες του, πηγαίνοντας στην Ρώμη για να δικαστεί. Αλλά και σήμερα στους επίσημους χάρτες του στρατού τη σημειώνει Νήσος Γαύδος ή Κλαύδη. Στη Βυζαντινή περίοδο που Αυτοκράτορας ήταν ο Λέων ΣΤ΄ο Σοφός (886-912 μ.Χ.) την ονόμασε με το σημερινό της όνομα. Επί Τουρκοκρατίας (1665-1895) την έλεγαν Γότζο.
Διοικητικά μέχρι το 1925, η Γαύδος ήταν τμήμα της κοινότητας Χώρας Σφακίων. Με διάταγμα όμως της 26-1-1925 τα χωριά του νησιού ατοτέλεσαν χωριστή ομωνυμη κοινότητα της Επαρχίας Σφακίων.
Σιγά- σιγά όμως οι Γαυδιώτες άρχισαν να μεταναστεύουν στην επαρχία Σελινου, πού ήταν εύφορη και εύρισκαν δουλειά, για να επιβιώσουν.
Η εγκατάσταση πολλών νησιωτών στην επαρχία Σελίνου, η δρομολόγηση σκάφους στην γραμμή Γαύδου - Παλαιοχώρας, τά οικοομικά συμφέροντα που αναπτύχθηκαν, ήταν αιτία και στις 2-4-1942 υπογράφτηκε νέο διάταγμα που η Γαύδος αποσπάστηκε και διοικητικά από την επαρχία Σφακιων και προστέθηκε στην Επαρχία Σελίνου.

Το νησί υπαγόταν στην επικρατεια της Κνωσσού. Την εποχή αυτή το νησί είχε μεγάλη παραγωγή σε σύκα, σταφύλια και λάδι.
Οι νησιώτες έστελναν από τα προϊόντα αυτά σαν φόρο υποταγής στο Μίνωα.
Πραγματι παλαιότερα υπήρχαν πολλά αμπέλια και αυτό επιβεβαιώνεται από πολλές ονομασίες αμπέλια, "Αμπελος" αλλά και από τα ποτηράκια που υπάρχουν στο νησί.